Dokuczają Ci niewielkie, lecz bolesne zmiany w jamie ustnej? Nie masz się czego obawiać. Afty, bo o nich mowa najczęściej nie są niebezpieczne, jednak na pewno są dokuczliwe. Chcesz uniknąć ich nawrotów? Od czego robią się afty i jak sobie z nimi poradzić? Odpowiedzi na nurtujące Cię pytania znajdziesz poniżej!
Czym są afty?
Afty to zmiany w jamie ustnej, które są na tyle charakterystyczne, że nie trudno je rozpoznać. Są to nadżerki, owrzodzenia, czyli ubytki błony śluzowej. Pokryte są białym nalotem, a skóra wokół nich przyjmuje czerwony kolor. Pojawiają się na błonie śluzowej warg, policzków, pod językiem, albo bezpośrednio na nim. Afty duże mogą występować także w okolicach gardła i podniebienia. Często afty są niewielkimi zmianami, jednak bywają przypadki, gdy osiągają średnicę kilku centymetrów. Takie zmiany mogą objawiać się zarówno pojedynczo, jak i w większych skupiskach. Ile może trwać leczenie? To zależy. Niektóre afty znikną po kilku dniach, inne po kilku tygodniach. Czy można wyczuć, że lada dzień pojawi się taka zmiana w jamie ustnej? Zazwyczaj tak. Często bywają poprzedzone uczuciem pieczenia lub mrowienia. Jeżeli obawiasz się, że kogoś zarazisz, nie masz się czym niepokoić! Te zmiany nie są powodowane przez wirusy, więc nie są zaraźliwe. Wiesz, już czym są afty, ale co jest ich przyczyną?
Od czego robią się afty?
Od czego robią się afty? Ich pojawianie się w jamie ustnej może mieć wiele przyczyn. Do najpopularniejszych należy nieprawidłowa higiena. Próchnica, choroby dziąseł, wyżynające się ósemki lub nagromadzenie kamienia nazębnego mogą powodować pojawianie się nieprzyjemnych zmian. Także spożywanie niemytych owoców i warzyw, obgryzanie paznokci lub innych przedmiotów nierzadko mają w tym swój udział. Wszelkie mechaniczne uszkodzenia powstałe na skutek urazów podczas mycia zębów, źle dopasowana proteza lub używanie aparatu ortodontycznego również mogą przyczynić się do pojawiania się aft. Nadżerki często są konsekwencją nadmiernego stresu. Przyjmowanie antybiotyków, alergie pokarmowe i spożywanie wysoko przetworzonego jedzenia z dużą ilością konserwantów też nie jest obojętne dla zdrowia. Czy można mieć genetyczne predyspozycje do pojawiania się aft? Tak! Niestety, jeżeli Twoi rodzice uskarżali się na ten dokuczliwy problem, jest spore prawdopodobieństwo, że dotknie on także Ciebie. Przyczyną tworzenia się aft w jamie ustnej mogą być niedobory żelaza, witaminy B12 i kwasu foliowego w diecie. Afty małe to afty przewlekłe, mogą powracać.
Czym różnią się afty duże?
Afty duże mogą mieć podobne przyczyny powstawania jak afty małe. Nieprawidłowa higiena jamy ustnej, ale także spożywanie np. twardych serów i orzechów, niedobór witamin i mikroelementów, zaburzenia hormonalne lub autoimmunologiczne mogą powodować nadżerki. Afty duże są zdecydowanie bardziej uciążliwe. Przy ich występowaniu powstające zmiany są większe i bardzo bolesne. Tworzą się zazwyczaj w okolicy gardła lub podniebienia. Może im towarzyszyć osłabienie, temperatura i powiększenie węzłów chłonnych. Afty duże mogą powodować spory dyskomfort przy jedzeniu czy mówieniu. Goją się dość długo i mogą zostawić po sobie ślady, w postaci blizn.
Czym objawiają się afty?
Pierwszym objawem zazwyczaj jest pieczenie lub mrowienie konkretnego punktu w jamie ustnej. Nieco później przechodzi to w wyraźny ból i poczucie dyskomfortu. Afty mogą utrudniać jedzenie i picie, a niekiedy nawet mówienie. Gdy zajrzysz do jamy ustnej, zobaczysz raczej niewielkie, ale charakterystyczne zmiany. Małe punkty pokryte białym nalotem, dookoła których są zaczerwienienia. Świadczą one o powstałym stanie zapalnym.
Jak leczyć afty?
Jeżeli masz aftę i chcesz jak najszybciej ją wyleczyć, udaj się do apteki po odpowiedni preparat. Jest ich mnóstwo na rynku. Może być w formie zarówno płynu, jak i żelu lub sprayu. Każdy z nich ma jedno zadanie — zdezynfekować nadżerkę i pozwolić jej się goić. Po kilku dniach dyskomfort powinien ustąpić. Na czas leczenia zrezygnuj ze spożywania potraw, które mogłyby być drażniące dla błony śluzowej. Kiedy afta zniknie, postaraj się zadbać o siebie kompleksowo. Warto wybrać się do dentysty, który sprawdzi stan zębów i dziąseł, a w razie potrzeby wdroży odpowiednie leczenie. Afty nie są niebezpieczne, ale bywają bardzo uciążliwe. Troszcząc się o zdrowie i higienę, sprawisz, że nie będą uprzykrzały Ci życia!
Kiedy afty uporczywie powracają…
Jeżeli masz problem z aftami, które raz po raz się pojawiają, koniecznie skonsultuj się z lekarzem. Na pewno zleci Ci serię badań, które wykluczą podstawowe powody powstawania tych zmian. Od czego robią się afty? Mogą one ciągle nawracać przy różnych schorzeniach, takich jak: refluks, zapalenie zatok, celiakia, choroba migdałków, czy infekcji grzybiczej. Mogą również świadczyć o zakażeniu wirusem brodawczaka lub opryszczki. Jeżeli afty są wyjątkowo dokuczliwe, lekarz może zapisać mocniejsze leki, niż te, które są dostępne w aptece. Zadbaj o odpowiednią higienę i leczenie jamy ustnej. Zwróć też uwagę na to, co jesz. Dostarczaj swojemu organizmowi to, co najlepsze, i dzięki czemu będzie mógł odpowiednio funkcjonować.
Jak zapobiegać powstawaniu aft?
Afty są bardzo niewygodnym problemem, dlatego warto poznać sposoby, dzięki którym nie będą one zaprzątać Ci głowy. Aby zminimalizować możliwości nawrotów aft, zadbaj przede wszystkim o swoje zdrowie. Regularne wizyty u stomatologa, używanie odpowiednich sprzętów i preparatów do higieny to klucz do sukcesu. Ostrożna pielęgnacja jamy ustnej zapobiegnie pojawianiu się małych urazów. Jeżeli twoja proteza lub aparat na zęby powoduje podrażnienia, zadbaj o to, by to wyregulować. Zwróć uwagę, by Twoja dieta była bogata w mikroelementy i unikaj wysoko przetworzonej żywności.
Domowe sposoby
Czy jest coś, co możesz zrobić w domu, żeby ulżyć sobie przy bolącej afcie? Oczywiście! Są naturalne sposoby, żeby złagodzić objawy i przyspieszyć gojenie się powstałych zmian. Wypróbuj płukanie ust roztworem soli. Wystarczy pół łyżeczki rozpuszczonej w wodzie. Sól ma działanie odkażające. Możesz płukać usta także naparami. Rumianek, szałwia, tymianek, łopian lekarski, czy odwar z wody różanej działają łagodząco. Dzięki nim objawy nie będą aż tak uciążliwe. Przemyj aftę wodą utlenioną, naniesioną na patyczek kosmetyczny. Odkażanie nadżerki może przyspieszyć leczenie. Dobrym domowym sposobem jest także wykorzystanie zaparzonej wcześniej torebki do herbaty. Pamiętaj koniecznie, by przed jej użyciem wystudzić woreczek! Zastosuj go jako okład na zmienione chorobowo miejsce. Tak uśmierzysz ból i osuszysz aftę.
Afty są problemem, który nie jest wyjątkowo poważny, jednak skutecznie potrafią uprzykrzyć Ci dzień. Pamiętaj, że zdrowy tryb życia i dbanie o prawidłową higienę jamy ustnej może zminimalizować szansę na to, że dotknie Cię problem aft. Jeżeli jednak nadżerki pojawiają się często, koniecznie wybierz się do lekarza. Takie nawracanie może świadczyć o poważniejszym problemie. Im szybciej wdrożone zostanie leczenie, tym lepiej dla Ciebie. Pamiętaj, by leczyć przyczyny, a nie tylko objawy!
